Бе дуд ва оташ: алтернативаҳои сигарет барои кам кардани зарар
Бисёре аз сокинони Тоҷикистон одат кардаанд, ки рӯзро аз сигареткашӣ оғоз кунанд – барои баъзеҳо ин як тарзи истироҳат бошад, барои баъзеи дигар як қисми одии истироҳат ва муошират аст. Вале якҷоя бо никотин шахс дудеро нафас мекашад, ки он дар таркибаш даҳҳо моддаҳои зарарнок дорад. Онҳо ба шуш, дил ва рагҳо зарар расонда, саломатиро доғдор мекунанд.
Интихоби беҳтарин барои саломатӣ – пурра даст кашидан аз тамокукашӣ. Аммо на ҳама тайёранд, ки дарҳол ба ин кор даст зананд. Саволе пайдо мешавад: роҳи дигаре ҳаст магар? Дуди заҳрноки сигаретро нафас накашида, зарарро кам кардан мумкин аст? Шумораи бештари одамон ба истилоҳ ба алтернативаҳои бедуд таваҷҷуҳ зоҳир мекунанд – усулҳое, ки ба кам кардани зарар аз тамокукашӣ ёрӣ расонда, ба гузоштани қадами нахустин ба тарзи фаҳмои ҳаёт мусоидат мекунанд.
Чаро дуди сигарет манбаи асосии зарар аст
Ҳангоми сӯхтани тамоку қатронҳо, гази карбон ва даҳҳо моддаҳои заҳрнок хориҷ мешаванд – маҳз онҳо хатари асосиро дар бар гирифта, ба бемориҳои зерин сабаб шуда метавонанд: онкология, бемориҳои шуш ва дилу раг.
Никотин ба вобастагӣ оварда мерасонад, вале манбаи бемориҳо нест. Аз ин рӯ, дар бисёр кишварҳо маҳсулоти бедуд пайдо мешавад: усулҳои гирифтани никотин бе сӯзондани тамоку.
Алтернативаҳои бедуд кадомҳоянд
Муолиҷаи ивазкунандаи никотин (МИН)
Сақичҳои никотиндор, марҳамҳо, ҳабҳо ва спрейҳо ба гирифтани никотин бе сигарет ёрӣ мерасонанд. Онҳо хоҳишҳоро кам карда, бо мурури замон ба партофтани тамокукашӣ ёрӣ расонда метавонанд. Аз ҳама муҳим – бе дуд ва моддаҳои зарарнок.Дастгоҳҳои электронии никотиндор
Гаджетҳои муосир никотинро дар намуди буғ дар асоси глитсерин медиҳанд – бе дуд ва бе бӯй. Ин қулай буда, ба атрофиён халал намерасонад, вале танҳо дастгоҳҳои сертификатсияшударо интихоб кардан муҳим аст.Системаҳои гармкунии тамоку (СГТ)
Дар онҳо тамоку намесӯзад, балки ба ҷои 800–900 °C дар сигарети одӣ тақрибан то 350 °C гарм карда мешавад. Барои ҳамин дуд, хокистар ва бӯй нест, миқдори моддаҳои зарарнок бошад, хеле кам аст. Барои бисёриҳо ин усули камтар зарарноки истеъмоли никотин мегардад.
Дар хотир доштан муҳим аст: ҳамаи ин маҳсулот ҳамоно никотин дорад, ки ин ба вобастагӣ оварда мерасонад.
Насвай: шинос, вале хатарнок
Дар бисёр минтақаҳои Тоҷикистон насвай ҳоло ҳам машҳур аст. Он безарар ба назар мерасад, чунки дуд надорад. Вале ин фикри хато аст: насвай бисёр вақт дастӣ тайёр карда мешавад ва таркиби он ба саратони ковокии даҳон, бемориҳои милки дандон ва шикастани дандонҳо оварда расонда метавонад.
Чунин маҳсулотро ивазкунандаи камтар зарарноки сигарет ҳисоб кардан нашояд – ин танҳо як шакли дигари вобастагӣ буда, ҳамон хатарҳо ба саломатиро дар бар мегирад.
Дар бисёр кишварҳо аллакай маҳсулоте пайдо шудааст, ки аз рӯи принсип ба насвай монанд бошад ҳам, вале бо усули саноатӣ, бо назорати сифат ва таркиби бехатар истеҳсол карда мешавад. Масалан, дар Шветсия кайҳо боз снюс – тамокуи бедуд ҳаст, ки қатъӣ аз рӯи стандартҳо истеҳсол карда мешавад ва аз сертификатсия мегузарад.
Дар Тоҷикистон то ҳол чунин маҳсулот дастрас нест, вале таҷрибаи ҷаҳонӣ нишон медиҳад: технологияҳо тадриҷан тарзи истеъмоли тамокуро тағйир дода, хатарҳои ба он алоқамандро кам мекунанд.
Сокинони Тоҷикистон аллакай вариантҳои дастрастар доранд – муолиҷаи ивазкунандаи никотин (сақичҳо, марҳамҳо, ҳабҳо, спрейҳо) ва системаҳои гармкунии тамоку.
Онҳо хавфҳоро истисно намекунанд, вале имкон медиҳанд дуд ва қатрон, ки ба организм зарари асосӣ мерасонад, пешгирӣ карда шавад. Барои онҳое, ки ҳанӯз барои пурра аз никотин даст кашидан тайёр нестанд, ин як қадам ба сӯи интихоби бошуурона ва камтар зарарнок шуда метавонад.
Хулоса
Партофтани тамокукашӣ – беҳтарин коре, ки тамокукаш карда метавонад. Вале агар шумо ҳанӯз ба пурра аз никотин даст кашидан тайёр набошед, аз кори хурдтарин сар кунед: зарари тамокукаширо кам карда, ба интихоби худ бошуурона муносибат намоед.